افزايش 88 درصدي قيمت لبنيات طي 2 سال و کاهش 50 درصدي سرانه مصرف آن در کشور؛ اتفاقي که علاوه بر بروز مشکل در روند رشد کودکان، تبعات بزرگ‌تري هم دارد که دامنگير نظام سلامت و کل جامعه خواهد بود و به گفته کارشناسان، يک دهه بعد خودش را نشان خواهد داد.
فاصله زياد با ديگر کشورها
ابتدا اجازه دهيد به وضعيت سرانه مصرف لبنيات در کشور نگاهي بيندازيم. طبق گزارش مرکز آمار، «سرانه مصرف شير و محصولات لبني که در سال 1396 حدود 107 کيلوگرم بود، در سال 1397 به 100 کيلوگرم رسيد»؛ عددي که طبق گزارش‌هاي جديد، اين روزها به 70 کيلوگرم رسيده است. اين جمع‌بندي گزارش مرکز آمار هم به‌خوبي گوياي ماجراست: «آمارهاي متفاوتي از مصرف جهاني شير ارائه مي‌شود؛ از 144 کيلوگرم تا سرانه 300 کيلوگرم در اروپاي غربي. اما آن‌چه مسلم است اين‌که سرانه مصرف شير در کشور ما فاصله زيادي با سرانه جهاني و کشورهاي در حال توسعه دارد».
بحران هاي پيش روي نظام سلامت
اما حالا مي‌خواهيم از بحران پنهان اين کاهش مصرف لبنيات سخن بگوييم؛ موضوعي که مرور آمارهاي رسمي وزارت بهداشت و متخصصان کشور آن را شفاف مي‌کند:
– بيش از 90 درصد مردم ما کمتر از حدنياز کلسيم دريافت مي‌کنند.
– نارسايي قلبي، کاهش توان ذهني و خستگي، اختلال در خون‌سازي و کم خون شدن، سرطان ناشي از خارج نشدن فلزات سنگين از بدن، فشار خون، بيماري‌هاي مزمن کليوي، شکننده شدن ناخن‌ها، آب مرواريد، تشنج و ده‌ها بيماري ديگر وجود دارد که در همه آن‌ها يک علت مشترک به نام «کمبود کلسيم» وجود دارد.
– ۸۰ درصد زنان ايراني بالاي ۷۵ سال به پوکي استخوان مبتلا هستند و اين نوع شکستگي به تنهايي از همه سرطان‌هاي مختص زنان بيشتر است.
فقط 3 هزار ميليارد براي درمان پوکي استخوان در يک سال
حالا در کنار تبعات اين بيماري‌ها و مشکلات فردي، مهم است که بدانيم بروز آن، چه مشکلاتي را براي نظام سلامت به همراه دارد؛ شايد همين يک نمونه خود گويا باشد که بدانيم، هزينه درمان بيماري پوکي استخوان و شکستگي ناشي از آن در کشور حدود ۳ هزار ميليارد تومان در سال است. اين را بگذاريد کنار ده‌ها هزار ميليارد تومان ديگر که براي درمان ديگر بيماري‌هاي ناشي از کاهش مصرف لبنيات بر دوش نظام سلامت گذاشته خواهد شد.
البته بخشي از اين بار سنگين هم بر دوش خانواده‌ها گذاشته خواهد شد؛ خانواده‌هايي که طبق گزارش‌هاي رسمي، هماکنون 10 درصد درآمدهاي خود را صرف هزينه‌هاي درماني مي‌کنند و فقط در سال 99 حدود 2.4 ميليون نفر از مردم کشورمان به خاطر هزينه‌هاي بالاي درماني به زير خط فقر رفته‌اند… . همه اين‌ها هشدار مي‌دهد که کاهش مصرف لبنيات در کشور وضعيت نگران‌کننده‌اي را براي سال‌هاي آينده ايجاد خواهد کرد و هزينه‌هاي سنگيني روي دوش نظام سلامت و خانواده‌ها خواهد گذاشت.
وعده معاون رئيس جمهور
با اين حساب و کتاب‌ها، هيچ ترديدي نيست که دولت مسئوليت سنگيني دارد تا هم از سلامت فردي و سلامت جامعه مراقبت کند و هم بهترين اقدام پيشگيرانه را براي کاهش هزينه‌هاي بهداشت و درمان در دستور کار قرار دهد. همين دو روز قبل بود که «محمد مخبر» معاون اول رئيس‌جمهور در بازديد از يک مجتمع بزرگ لبني، از اهميت موضوع سلامت مردم براي دولت سيزدهم گفت و بر ضرورت ثبات قيمت لبنيات تأکيد کرد؛ تاکيدي که بايد ديد خروجي آن چه خواهد بود؟ تکرار سياست شکست‌خورده سال‌هاي اخير، يا طرحي نو براي بيشتر شدن سهم لبنيات در سفره مردم.
سخنگوي انجمن صنايع فراورده‌هاي لبني در گفت و گو با خراسان مطرح کرد: تعطيلي 800 کارخانه و کاهش سهم لبنيات در سفره مردم
«سيدمحمدرضا بني طبا»، سخنگوي انجمن صنايع فراورده‌هاي لبني کشور، به خراسان مي‌گويد: مشکلات صنايع لبني کشور، مربوط به يک ماه و يک سال اخير نيست بلکه ناشي از سياست‌هاي غلط 16 سال اخير دولت‌هاست که رويکرد حمايتي داشته اما نه تنها سهم لبنيات در سفره مردم را بيشتر نکرده، بلکه کمتر هم کرده است. به گفته او، اين سياست‌ها از يک‌سو منجر به تعطيلي 800 کارخانه و خالي ماندن 40 درصد ظرفيت توليد کارخانه‌هاي بزرگ شده و از سوي ديگر سرانه مصرف لبنيات به ازاي هر نفر را به 70 کيلوگرم در سال رسانده است.بني‌طبا درباره راهکار حل اين مشکل هم مي‌گويد: حذف قيمتگذاري دستوري، مهم‌ترين راهکار براي حل اين مشکل است که باعث خواهد شد توليدکنندگان امکان ادامه فعاليت داشته باشند و قيمت‌ها را بر اساس عرضه و تقاضا مشخص کنند، در نقطه مقابل دولت هم بايد به جاي تخصيص سالانه حدود 40 هزار ميليارد تومان ارز 4200 توماني براي خريد نهاده‌هاي دامي، اين يارانه را در انتهاي زنجيره و براي دهک‌هاي محروم اختصاص دهد تا لبنيات از سفره آن‌ها حذف نشود. به گفته او، اين کار کاملا شدني است و تجربه موفق بسياري از کشورها نيز درست بودن آن را ثابت کرده است. سخنگوي انجمن صنايع فراورده‌هاي لبني کشور تصريح مي کند: اگر قرار باشد دولت جديد هم همان سياست‌هاي نادرست 16 سال گذشته را دنبال کند، مطمئنا شاهد تغيير خاصي در اين روند نگران‌کننده نخواهيم بود. / خراسان
