اختلال در صحبت کردن یا همان لکنت زبان، یکی از اختلالات شایع دوران کودکی و البته بزرگسالی است که با تشخیص به موقع ، می توان آن را درمان کرد.
مژده زندیه آسیب شناس گفتار و زبان، سن خاصی را برای درمان بسیاری از اختلالات گفتار و زبان قائل نشد، اما در عین حال تاکید کرد که هر چه سن مراجعین، کمتر و تشخیص اختلال زودتر انجام شود، نتایج حاصل از ارائه خدمات توانبخشی و گفتاردرمانی به آنان، بهتر خواهد بود.
اختلال لکنت، یکی از شایع‌ترین اختلالات در میان کودکان و بزرگسالان است که به دلیل وجود عوامل گوناگون در بروز آن، از درمان پیچیده‌ای نیز برخوردار است و باید روی جنبه‌های مختلف این اختلال همچون سلامت روانی مراجعه کننده و اعضای خانواده او نیز توجه شود.
زندیه با تاکید بر اینکه هر چه سن مراجعه کننده کمتر باشد، درمان سریع‌تر و بهتر انجام می‌شود، افزود: این بدان معنی نیست که در سنین بالا، امکان درمان لکنت وجود ندارد، بلکه مدت زمان درمان در افراد با سنین بالا، طولانی‌تر خواهد بود. اما آنچه حائز اهمیت است، کودکان ۲ یا ۲.۵ ساله هستند که سطحی از گفتار را فرا می‌گیرند و اگر دچار شرایطی از ناروانی در گفتار بشوند، و خدمات به موقع و صحیحی به آنان ارائه نشود، از ۵ سالگی، شدت ناروانی بیشتر شده و چون کودک نسبت به مشکل خود آگاه خواهد شد، ضمن آنکه روی اعتماد به نفس او تأثیر می‌گذارد، بر روند درمان نیز مؤثر خواهد بود.
افراد کم شنوا نیز جزو مراجعان مهم گفتاردرمانی هستند، چرا که کم شنوایی نیز روی گفتار و زبان فرد تأثیرگذار است.
گروه دیگری که بیشترین مراجعان بزرگسال بخش گفتاردرمانی را تشکیل می‌دهند، افراد دچار عوارض سکته مغزی هستند که به دلیل آسیب مناطقی از مغز، و با توجه به شرایط منطقه آسیب دیده، دچار اختلال یا اختلالاتی می‌شوند که “اختلال در درک و یا بیان گفتار” نیز از جمله اختلالاتی است که ممکن است برای اینگونه افراد به وجود بیاید.
زندیه گفت: این نوع اختلالات دارای تست‌های تخصصی استاندارد است که از فرد مراجعه کننده گرفته می‌شود و بر اساس نتایج ارزیابی‌ها، برنامه درمانی جهت ارائه خدمات توانبخشی برای این افراد تنظیم و اجرا می‌شود.
جمعیت دیگری از مراجعان بخش گفتاردرمانی، افراد دارای “اختلال در تلفظ حروف ” هستند که بیشتر آنان در سنین کودکی قرار دارند.
آسیب شناس گفتار و زبان گفت: این اختلال، در کودکانی که باید گفتار کودکانه را تبدیل به گفتار رشد یافته کنند، بسیار شایع است و گاهی مشاهده می‌شود کودک وارد دوره تحصیل ابتدایی شده، اما حروف الفبا را اشتباه تلفظ می‌کند و خوشبختانه امروزه این آگاهی در مدارس وجود دارد و سریعاً والدین این دانش آموزان را از وجود این مشکل و بررسی بیشتر وضعیت دانش آموز، آگاه می‌کنند.
«لکنت» و «اختلال در برقراری ارتباط»، شایع‌ترین اختلالات در میان کودکان هستند که متأسفانه مشکلات عاطفی و روانی درون خانواده‌ها، حتی مشکلات ارتباطی بین والدین، و عدم آگاهی والدین نسبت به نیازهای روانی و جسمی فرزندانشان، در بروز اختلالات و شدت و ضعف اختلال تأثیرگذار است که برای درمان و یا بهبودی این اختلالات، آگاهی والدین نسبت به عوامل بروز مشکل و رفع آن بسیار مؤثر است.
در همین حال، فریبا یادگاری عضو هیأت علمی گروه آموزشی گفتاردرمانی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، با عنوان این مطلب که تخصص گفتاردرمانی، با تمام طیف‌های سنی، جنسیتی، زبانی، فرهنگی و قومیت‌های کشور سروکار دارد، افزود: هر فردی که بخواهد با اطرافیان و افراد جامعه ارتباط برقرار کند، نیاز به داشتن ظرفیت‌ها و عملکردهای سالم در نظام ارتباطی، زبانی و گفتاری دارد. هرگونه خطا که در این نظام‌ها رخ دهد، می‌تواند باعث آسیب‌های ارتباطی شود که هم خودش و هم دیگران را به صورت منفی تحت تأثیر قرار می‌دهد.
این استاد و محقق حوزه گفتار و زبان، تاکید کرد: سلامت دستگاه گفتاری شامل دستگاه تنفسی، حنجره، اندام‌های تولید و تشدید گفتار، داشتن توانمندی‌ها و ظرفیت‌های زبان بیانی و درکی، داشتن سیستم شنوایی که سالم باشد یا با ابزارها و روش‌های مربوطه توانمندسازی شده باشد، لازمه ایجاد ارتباط با سایر انسان‌ها از طریق زبان کلامی است.
یادگاری تصریح کرد: متخصصان گفتاردرمانی، دارای دانش و توانایی فنی لازم برای بهبود بخشیدن به مشکلات افرادی هستند که در حوزه ارتباط، زبان، گفتار و بلع آسیب دیده اند، لذا مردم می‌توانند در زمینه مشکلات ارتباطی مانند «تأخیر رشد گفتار، مشکلات ارتباطی اتیسم، لکنت، اشکالات تلفظ صداهای گفتاری، آسیب‌های زبانی ناشی از سکته مغزی، و …»، از گفتاردرمانگران کمک بگیرند. / مهر
