دریاچه ارومیه که در سال های گذشته حداقل ۶ متر عمق داشت اکنون عمق آن به کمتر از یک متر رسیده و از حجم ۳۰ هزار میلیارد متر مکعب آب آن در سال ۱۳۷۵ اکنون تنها ۳ میلیارد مترمکعب باقی مانده است، میزان آرتمیای زنده و با ارزش مالی موجود در هر لیتر از دریاچه ارومیه نیز به صفر رسیده است.
دریاچه ارومیه دومین دریاچه شور دنیا و بزرگترین دریاچه ایران است که از سال ۱۳۷۵ شروع به خشک شدن کرده است. دریاچه‌ای که روزی پذیرای مسافران مختلف از اقصی نقاط کشور بود، هزاران نفر را با املاح موجود در خود درمان می کرد؛ امروز در حال جان دادن است.
کاهش تراز دریاچه ارومیه به ۶۸ سانتیمتر
مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی گفت: تراز دریاچه ارومیه نسبت به زمان مشابه سال گذشته، ۶۸ سانتیمتر کاهش داشته است.
مهرنگ دوستی رضایی در این زمینه اظهار کرد: بر اساس آخرین پایش انجام شده، تراز دریاچه ارومیه به هزار و ۲۷۰ متر و ۷۴ سانتیمتر رسیده است و این در حالی است که تراز نگین فیروزه‌ای ایران در در ابتدای مهرماه سال گذشته یعنی در زمان آغاز سال آبی، یک هزار و ۲۷۰ متر و ۶۵ سانتی متر بود.
وی ادامه داد: تراز دریاچه ارومیه با زمان مشابه سال گذشته فاصله محسوسی دارد و تراز فعلی آن ۶۸ سانتی متر کمتر از زمان مشابه سال گذشته است.
مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای استان آذربایجان غربی، از افزایش وسعت دریاچه ارومیه در بازه زمانی سال آبی جاری خبر داد و عنوان کرد: با این وجود در حال حاضر وسعت نگین آبی آذربایجان نسبت به زمان مشابه سال گذشته یک هزار و ۲۲۶ کیلومتر مربع کاهش داشته است.
وی گفت: با توجه به پرآب بودن رودخانه‌ها، احتمال افزایش تراز دریاچه ارومیه در ماه‌های آتی به دلیل میزان ورودی آب به این دریاچه بسیار زیاد است.
مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی با بیان اینکه از ابتدای مهر سال ۹۹ تا ۱۵ اسفند همان سال، ۳۸۴ میلیون متر مکعب آب وارد این دریاچه شده است خاطرنشان کرد: از اوایل مهر ۱۴۰۰ تا ۱۵ اسفند همان سال حدود ۳۶۷ میلیون مترمکعب آب به دریاچه ارومیه رهاسازی شده که در مقایسه با سال قبل آن ۲۵ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
طولانی شدن پروژه تونل انتقال آب
مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز در رسانه های اعلام کرده بود، گفت: متأسفانه بیش از یک سال است وزارت نیرو اقدامی برای رهاسازی آب انجام نداده است.
مسعود تجریشی، با اشاره به طولانی شدن روند اجرایی پروژه تونل انتقال آب به دریاچه ارومیه اظهار داشت: این پروژه کماکان ۹۹ درصد پیشرفت فیزیکی داشته در حالی که می‌توانست به سرعت توسط دولت جدید افتتاح شود اما متأسفانه روند افتتاح و به بهره‌برداری رساندن آن طولانی شده است.
وی تصریح کرد: همچنین این پروژه پیشرفت فیزیکی بسیار کُندی داشته و براساس آمار، بخشی که قرار بود تا پایان سال گذشته خاتمه یابد، ۲۰ روز دیگر به پایان می‌رسد.
مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: باید وزارت نیرو پاسخگوی این موضوع باشد که چرا با وجود مصوبات و بارش‌هایی که وجود داشته، این رهاسازی‌ها به خوبی انجام نگرفته است.
وی با اشاره به اینکه دولت قول داده بود که بیش از ۲۰۰ میلیون مترمکعب رهاسازی خواهد کرد تصریح کرد: متأسفانه تنها ۶۰ میلیون مترمکعب یعنی یک سوم قول‌هایی که برای احیای دریاچه ارومیه داده شده بود، از سد بوکان به دریاچه رهاسازی انجام شده است.
تجریشی اظهار داشت: با این شرایط این نگرانی وجود دارد که اگر بخواهیم این آب در اردیبهشت ماه رهاسازی شود، با توجه به اینکه در ماه آینده هوا بسیار گرم خواهد شد، رهاسازی امکان‌پذیر نباشد و آب پشت سدها باقی مانده و تبخیر شود و در نتیجه آب به دریاچه ارومیه نرسد.
وی افزود: در این رابطه با معاون اول رئیس‌جمهور مکاتبه و عنوان شده که اگر قرار است به مصوبات احیای دریاچه ارومیه عمل نشود، دستگاه‌های اجرایی باید اطلاع دهند که خواهان عملیاتی کردن مصوبات احیای دریاچه ارومیه نیستند چون اگر دو سال پی در پی آب به دریاچه ارومیه نرسد دوباره به جای اول باز می‌گردیم.
مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در ادامه نیز گفت: به نظر می‌رسد که در زمینه احیای دریاچه ارومیه، زمان به بطالت می‌گذرد چون اگر زمان بگذرد نمی‌توان هیچ آبی را به دریاچه رهاسازی کرد.
وی تصریح کرد: همچنین طرح بزرگ احیای دریاچه ارومیه یعنی تونل انتقال آب، به اندازه‌ای کُند پیش می‌رود که به نظر می‌رسد که اتمام آن جزو اولویت‌های دولت نیست در حالی که حفر این تونل در دنیا بی‌نظیر بوده و جزو کم‌هزینه‌ترین و سریع‌ترین پروژه‌های پس از انقلاب بوده است.
نابودی ۹۰ درصد حجم دریاچه ارومیه
ناصر آق عضو هیأت علمی دانشگاه ارومیه اظهار کرد: از زمان آغاز بحران خشکسالی دریاچه ارومیه تاکنون حدود ۹۰ درصد از حجم این دریاچه نابود شده است.
وی، افزود: سطح آب دریاچه ارومیه سالانه به طرز شگفت آوری در حال کاهش است و با وجود اقدامات مختلف ستاد احیای دریاچه ارومیه، عمق آن حالا به کمتر از یک متر رسیده است. عددی که زمانی بالای ۶ متر بود.
این استاد دانشگاه گفت: اکنون ۳ میلیارد و ۱۱۰ میلیون مترمکعب حجم آب دریاچه ارومیه است درحالی که سال گذشته ۵ میلیارد و ۲۹۰ میلیون مترمکعب حجم آب این دریاچه بود و در سال ۱۳۷۵ و در آغاز خشکسالی ۳۰ میلیارد مترمکعب. اکنون فقط۳ میلیارد مترمکعب از این آب باقی مانده مانده است که چیزی حدود ۱۰ درصد و این یعنی فاجعه.
آق با اشاره به خطر افتادن زیست آرتمیا در دریاچه ارومیه ابراز کرد: علاوه بر کاهش سطح آب دریاچه، میزان آرتمیای زنده موجود در هر لیتر از دریاچه ارومیه نیز به حدود صفر رسیده است. آرتمیایی که ارزش مالی فراوانی دارد و می‌توانست منبع درآمد خوبی برای هم آذربایجان غربی و هم آذربایجان شرقی باشد.
/ ایلنا
