پرونده سی و سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بسته شد اما نمایشگاه مجازی کتاب دو روز دیگر ادامه دارد.
به گزارش روزهای طلایی، آخرین روز از ماراتن ۱۰ روزه ناشران در سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در مصلای تهران با همه کم و کاستی‌ها و خوب و بدش به کار خود پایان داد؛ نمایشگاه کتاب امسال بعد از دو سال وقفه به دلیل شیوع کرونا و همچنان زیر سایه کرونا که البته کمرنگ شده برگزار شد. تفاوت نمایشگاه امسال با سال‌های قبل این بود که همزمان با نمایشگاه حضوری، نمایشگاه مجازی نیز برگزار شد که به گفته رئیس کمیته اجرایی نمایشگاه کتاب به خواست ستاد ملی مبارزه با کرونا و برای شکستن جمعیت تصمیم به برگزاری‌اش گرفته شد و برای عملی شدن این شکست جمعیت یارانه‌هایی که در قالب بن در اختیار اهل قلم، دانشجویان، طلاب و استادان قرار می‌گرفت به سمت مجازی رفت.
ابراهیم رئیسی در نخستین دوره حضورش در نمایشگاه کتاب به عنوان رئیس‌جمهور آخرین روز و خلوت‌ترین ساعات را برای بازدید از نمایشگاه انتخاب کرد.
در روز آخر نمایشگاه کتاب برخی از ناشران همزمان که آماده رفتن می‌شدند، پاسخ‌گوی مخاطبان خود نیز بودند، برخی هم وقت خود را صرفا برای بسته‌بندی کردن کتاب‌هایشان گذاشته و درِ غرفه‌هایشان را بسته بودند. اما برخی تا آخرین لحظه مشغول فروش کتاب‌هایشان بودند و در این میان بودند کسانی که به اصطلاح آتش به مالشان زده و کتاب‌ها را با تخفیف‌های نامتعارف در قالب حراجی و فروش ویژه می‌فروختند؛ حتی در غرفه‌ای «شش کتاب ۱۰۰ هزار تومان» هم می‌دیدید. این حراج پایانی کتاب در سال‌های قبل هم به چشم می‌خورد که شاید به این دلیل است که ناشر می‌خواهد از بار خود کم کند و هزینه حمل و نقل اضافی‌ای ندهد و از طرفی هم کمی نقدینگی برای خود داشته باشد. برخی از مخاطبان نمایشگاه هم از این فرصت حراجی استفاده کرده و کتاب‌های مورد نیاز خود را با قیمت کمتری خریداری می‌کردند. بخش کودک نیز تا ساعت‌های پایانی همین وضعیت را داشت.
ناشران، غرفه‌داران و حتی عروسک‌هایی که در حیاط و شبستان و غرفه‌های کودک و نوجوان حضور داشتند همه خسته از دوندگی ۱۰ روزه بودند و بسیاری برای تمام شدن ساعت پایانی لحظه‌شماری می‌کردند.
در بخش بین‌الملل برخی از کشورها از چند روز پیش بار خود را بسته و راهی کشورشان شده بودند اما تک و توکی مانده بودند که تا ظهر وسایل خود را جمع کردند البته جز غرفه کشور افغانستان که هنوز مخاطبان سراغش می‌آمدند.
امسال اتفاق پیش‌بینی‌نشده‌ای که در نمایشگاه افتاد تعطیلی یک‌روزه به دلیل آلودگی هوا و استراحت اجباری ناشران بود اما این اتفاق سبب شد نمایشگاه در بخش مجازی دو روزی تمدید شود و با وجود این‌که نمایشگاه حضوری به کار خود پایان داد، مخاطبان همچنان می‌توانند از نمایشگاه مجازی در سامانه ketab.ir استفاده کنند.
ناشران بزرگی چون نی، مرکز، ققنوس، معین، خوارزمی و نیلوفر از غایبان بزرگ نمایشگاه امسال بودند که جای‌شان برای بسیاری از مخاطبان جدی نمایشگاه و کتاب خالی بود اما در عوض ناشران کپی‌کار زیاد آمده بودند و شما می‌توانستید از یک کتابی که خوب گرفته چندین و چند ترجمه پیدا کنید، ترجمه‌هایی با نام مترجمان ناآشنا.
پایان این رویداد همیشه این سوال را به وجود می‌آورد که آیا نمی‌توانست بازه زمانی برگزاری نمایشگاه کم باشد یا ناشران کیفی‌تری پا به نمایشگاه بگذارند؟ معیارهای حضور تعداد کتاب نباشد که هر ناشری با چاپ کتاب کپی پایش به نمایشگاه که کتابخوانان بالقوه پا در آن می‌گذارند، باز نشود؟ آیا نمی‌شود نمایشگاه جمع‌وجورتری داشت؛ مثلا ناشران کودک یا ناشران دانشگاهی نمایشگاه ویژه خود را در فصل‌های دیگر سال داشته باشند؟ یا ناشران آموزشی و کمک آموزشی حتما باید در نمایشگاه باشند و اصلا سهم‌شان از کتاب و کتاب‌خوانی و فرهنگ کتاب‌خوانی چیست؟
نبود و کمبود کاغذ، کتاب کپی و قاچاق، سیستم توزیع، رعایت نکردن کپی‌رایت، کمبود کتاب‌فروشی و کتابخانه عمومی در سطح کشور شبکه در هم تنیده‌ای است که مانند موریانه به جان نشر و کتاب افتاده است. اگر کپی‌رایت داشتیم آیا شاهد این همه کتاب با عنوان یکسان بودیم؟ اگر سیستم توزیع کتاب درست بود آیا فروشگاهی بودن نمایشگاه توجیهی داشت؟ اما و اگرها بسیار است.
نمایشگاه کتاب و نفس داشتن نمایشگاه که باعث پویایی کتاب می‌شود خوب است اما نمایشگاه ما نیاز به یک جراحی بزرگ دارد؛ از یک مکان دائمی برای برگزاری و ستاد دائمی برای رصد و برنامه‌ریزی اتفاقات و حضور ناشران تا اصلاح برخی از آیین‌نامه‌ها. به نظر می‌رسد نباید مقهور اعداد و ارقام را باشیم.
به پایان آمد این دفتر حکایت همچنان باقی است
عکس‌ها از ندا ولی‌پور
انتهای پیام
