رئیس سی و سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با بیان اینکه به نواقص کارشان در اجرای نمایشگاه آگاه هستند درباره مسائل اخلاقی، بودجه نمایشگاه و خرید کتاب از ناشران توضیحاتی ارائه کرد.
به گزارش روزهای طلایی، یاسر احمدوند، رئیس سی و سومین نمایشگاه کتاب تهران و معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشست خبری سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که امروز (یکشنبه، هشتم خردادماه) در خانه کتاب برگزار شد، با اشاره به حادثه ریزش ساختمان متروپل در آبادان، گفت: با مردم شریف خوزستان و شهر آبادان برای این حادثه تاسف‌بار و حزن‌انگیز همدردی می‌کنم و امیدواریم شاهد تکرار چنین حوادث ناگواری در کشورمان نباشیم.
او سپس با تشکر از همکاری و مشارکت نهادها و سازمان‌ها در برپایی نمایشگاه گفت: مردم فرهنگ‌دوست نیز با حضور ارزشمند و معنادار خود در مصلای تهران و مراجعه پرتکرار به درگاه فروش نمایشگاه جلوه‌ای از نشاط و پویایی فرهنگی و عمیق تمدن و دانش‌دوستی را به نمایش گذاشتند. وقفه دوساله در برگزاری نمایشگاه به دلیل شیوع کرونا، تغییر دولت و تغییر بسیاری از مدیران سازمان‌های مرتبط وزارت ارشاد و سازمان‌های همکار نمایشگاه، برگزاری موفق نمایشگاه را دچار ابهام کرده بود که در نهایت با عنایت حضرت حق و تلاش شبانه‌روزی و صبورانه همکارانم برپایی نمایشگاه محقق شد.
او افزود: ویژگی ممتاز این دوره برگزاری همزمان نمایشگاه در فضای مجازی و حضوری بود؛ هنوز کشور به طور کامل از آسیب ناشی از کرونا رهایی پیدا نکرده است و برگزاری مجازی نمایشگاه تمهیدی بود تا مردم از سراسر کشور به نمایشگاه دسترسی داشته باشند و استقبال و پراکندگی مراجعه‌کنندگان نشان می‌داد که این تدبیر موثر واقع شد و بسیاری که امکان سفر به تهران را نداشتند توانستند از طریق صفحه فروش نمایشگاه کتاب‌های خود را تهیه کنند و در جریان تولیدات ناشران قرار بگیرند.
احمدوند سپس با ارائه آماری از میزان فروش کتاب در نمایشگاه کتاب گفت: این دوره از نمایشگاه مجموعا در دو بخش مجازی و حضوری ۲۱۱ میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان فروش داشت که طبعا همه فروش هم از طریق تراکنش‌ها نبود، بخشی به صورت نقدی و کارت به کارت بود. بنابراین شاید باید ۱۵ تا ۳۰ درصد به این عدد اضافه کرد. اما به صورت یقینی نمی‌توانیم میزان عدد دقیقی را اعلام کنیم. بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نسخه در نمایشگاه مجازی فروش رفته و همین عدد را مبنایی قرار می‌دهیم. در بخش حضوری هم همین تعداد کتاب فروش رفته است. میزان فروش در بخش حضوری نمایشگاه بیش از ۱۰۷ میلیارد تومان و میزان فروش در فضای مجازی ۱۰۳ میلیارد تومان بوده است. به صورت میانگین سه میلیون نسخه کتاب در نمایشگاه امسال فروش رفته که عدد قابل اعتنایی است و شاخص خوبی برای توجه مردم به حوزه فرهنگ تلقی شود.
او خاطرنشان کرد: فضای مجازی این امکان را به ما می‌دهد که تحلیل‌های دقیق‌تری از میزان مصرف فرهنگی در زمینه کتاب داشته باشیم. تجربه خود استفاده از مجازی در حوزه کتاب ما را به این سمت پیش میبرد از این ظرفیت بیشتر استفاده کنیم و امکان فروش را بیشتر در فضای مجازی مهیا کنیم و از این فضا برای برنامه‌های فرهنگی، نشست‌ها، گفت‌وگوها و مرادوات و تعاملات و آشنایی‌های فرهنگی استفاده کنیم.
او در ادامه درباره برنامه‌های فرهنگی و نشست‌های برگزارشده در نمایشگاه کتاب توضیحاتی ارائه داد.
معاون فرهنگی ارشاد با بیان اینکه فضای نمایشگاه سالم، بانشاط و امن بود، گفت: مخاطبان با سلیقه‌های مختلف و اقشار مختلف در نمایشگاه حضور داشتند و با امنیت و آرامش خاطر در کنار یکدیگر به تهیه کتاب پرداختند. برای حفظ سلامت اخلاقی در نمایشگاه تدابیر مختلفی اتخاذ که خیلی‌هایش عیان و در چشم نبود. در فضای امن اخلاقی کار فرهنگی صورت گرفت. نمایشگاه بدون حاشیه و تنشی برگزار شد اگرچه برخی بددلان کوته‌فکر با مستمسک قرار دادن تصاویر ساختگی سعی در مخدوش کردن چهره نمایشگاه داشتند اما کسانی که دست‌اندرکار بودند و نمایشگاه را دیدند، می‌دانند چه فضایی بود و فضایی که ترسیم شد نبود. فضای امن و آرام و فرهنگی بود. امیدوارم کسانی که دلشان برای فرهنگ مملکت می‌سوزد همدلی و همکاری کنند و دست از بهانه‌جویی و کینه‌توزی بردارند.
به گفته احمدوند ۶۰ میهمان از کشورهای مختلف در نمایشگاه حاضر بودند و در حوزه فرهنگی به مراودات فرهنگی پرداختند که مهمان‌ها موثران حوزه کتاب در کشورخودشان بودند. قطر نیز حضور خوبی در نمایشگاه داشت و گفت‌وگوهای فرهنگی صورت گرفته و امیدواریم از تجربه برگزاری نمایشگاه برای توسعه فرهنگی کشورشان استفاده کنند.
او گفت: ما به نواقص کار خودمان در برگزاری نمایشگاه واقف هستیم. جلسات آسیب‌شناسی برگزار خواهیم کرد و به بررسی آنچه در دوره حاضر انجام شده می‌پردازیم تا خطاهای برگزاری در دوره‌های بعد به حداقل برسد. از نقد کارشناسان و ناشران استفاده خواهیم کرد.
علی رمضانی، قائم مقام نمایشگاه کتاب و مدیر خانه کتاب و ادبیات نیز در این نشست درباره حضور مهمان ویژه و انتخاب آن توضیح داد و گفت: با انتخاب قطر در واقع خواستیم بسترسازی انتقال ظرفیت‌های فرهنگی ایرانی را در حاشیه برگزاری جام جهانی هم تمهید کنیم.
او با بیان اینکه هنوز فرآیند نمایشگاه تمام نشده به بسته‌هایی اشاره کرد که هنوز هم در نمایشگاه مجازی کتاب به دست مخاطبان نرسیده‌اند.
قائم مقام نمایشگاه کتاب تاکید کرد: موضوع دیگری در نمایشگاه پیگیری کردیم این بود که مسئله کتاب بر سایر مسائل در نمایشگاه کتاب تقدم داشته باشد و همه چیز رنگ کتاب را بگیرد. به همین خاطر در حوزه تبلیغات بسیار مراقب بودیم که نمایشگاه پوشانده نشود از تبلیغات حتی حوزه کتاب و پیراستگی را در حوزه تبلیغات در نمایشگاه مشاهده می‌کردیم و سالن‌ها و غرفه‌ها را فقط به ناشران اختصاص داده بودیم و دیگر شاهد حضور خیریه‌ها در شبستان نبودیم.
در ادامه یاسر احمدوند درباره امکان انتقال نمایشگاه از مصلی به شهر آفتاب گفت: نمایشگاه کتاب نه برای وزارت ارشاد است و نه برای شهرداری تهران، بلکه برای مردم است. در این نمایشگاه می‌خواهیم خدمات فرهنگی به مردم ارائه کنیم. ناشران عرضه‌کننده کالای فرهنگی و مردم خریداران هستند. اگر خریدار و فروشنده تصمیم بگیرند در هر نقطه‌ای برگزار شود، نمایشگاه را در آنجا برگزار خواهیم کرد.
او سپس در پاسخ به سوال روزهای طلایی درباره مسئله خرید کتاب در نمایشگاه از ناشران کوچک، گفت: خرید کتاب را کار تخصصی می‌دانم که نمی‌شود در نمایشگاه کتاب با سرعت به انجام رساند. قبلا در وزارت ارشاد چهار گروه برای خرید وجود داشتند که به ۱۰ گروه تبدیل شدند. افراد تعیین شدند و گروه شکل گرفته و کار بررسی کتاب و خرید کتاب با آرامش و خواندن کتاب باید اتفاق بیفتد. مطلوب نمی‌دانم که برای حمایت از ناشران کتاب بخریم، خرید کتاب در ارشاد حمایت از تولید و محصول خوب است، ناشری در نمایشگاه زیان دیده و سود کمی داشته، برویم کتاب بخریم که سودش جبران شود؟ باید این کتاب به کتابخانه برود، آنجا را چگونه جواب بدهیم؟ کتاب خوب باید برای مصرف مردم خریده شود. جایش در شورای خرید است فارغ از گردش اقتصادی ناشر و سود و زیان ناشر. حمایت از مخاطب است که مورد توجه قرار بگیرد.
او همچنین در پاسخ به سوال دیگر روزهای طلایی درباره بودجه نمایشگاه گفت: چند روز دیگری زمان بدهید تا جمع‌بندی نهایی برای بودجه‌ای که هزینه شده صورت بگیرد. این بودجه ابعاد مختلفی دارد، عدد قابل توجهی یارانه اختصاص داده شده، عددی کمک هزینه پست بوده، هزینه اجرا در مصلی و نمایشگاه مجازی. چند روز دیگری زمان میبرد به عدد نهایی برسیم.
یاسر احمدوند درباره واسپاری نمایشگاه کتاب به صنف نشر نیز گفت: انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی، انجمن فرهنگی ناشران آموزشی و انجمن فرهنگی ناشران کودک همراهی حداکثری را با ما داشتند اما نمی‌توان نمایشگاه کتاب را به صورت کامل به صنف واگذار کرد. نه از نظر اقتصادی و نه از نظر اجرایی این امکان وجود ندارد اما ما از حداکثر ظرفیت صنف برای نمایشگاه استفاده کردیم.
او با اشاره به تعطیلی یک‌روزه نمایشگاه حضوری کتاب به دلیل آلودگی هوا گفت: هزینه اجاره آن یک روز از نمایشگاه به ناشران برگردانده می‌شود.
معاون فرهنگی ارشاد همچنین درباره عرضه کتاب‌های کپی در نمایشگاه کتاب نیز توضیح داد: کتاب‌های کپی قصه پرغصه‌ای در نشر است که قابل کتمان نیست. افرادی به صورت مشهود و با استفاده از خلأ‌های قانونی زحمات ناشران را به یغما می‌برند. هیات نظارت بر ضوابط نشر شکل گرفته و این مسئله به تصویب رسیده است. جلسات هیات نظارت برگزار خواهد شد که از اولویت برنامه‌هایشان تدوین قواعدی برای جلوگیری از آماده‌خوری عده‌ای و شکل‌گیری تدابیری است تا با استفاده از متن و اسم جعلی مجوز نگیرند. ما نرم‌افزار شباهت‌یاب متن نداریم که میزان شباهت را بسنجد اما می‌توانیم امکانی را برای ناشری که برای اولین بار کتاب را منتشر کرده در نظر بگیریم.
او درباره تخفیف‌های کتاب در فضای مجازی نیز گفت: ما تذکر جدی به کسانی که در فضای مجازی و یا پلتفرم‌ها تخفیف می‌دهند داده‌ایم که اگر توجه صورت نگیرد با ممنوعیت فروش کتاب مواجه خواهند شد.
رئیس نمایشگاه کتاب در ادامه درباره انتقاد از حضور ناشران آموزشی در نمایشگاه کتاب، گفت: من از حضور این ناشران در نمایشگاه دفاع می‌کنم و باید حضورشان ادامه داشته باشد. ممکن است در بحث فرهنگی حوزه کتاب نباشند اما به لحاظ فعالیت اقتصادی حضورشان خوب و مطلوب است.
او همچنین از برگزاری طرح‌های فصلی کتاب برای حمایت از کتابفروشی‌ها در روزهای آینده خبر داد.
او بیان اینکه نگاهشان به مسائل خیلی گل و بلبلی نیست، خاطرنشان کرد: جایی که مشکل وجود دارد می‌گویم و جایی که نیست طبیعتا لزومی وجود ندارد. دوست نداریم تنش ایجاد شود و فکر می‌کنم آرامش موجود در حوزه فرهنگی به حل مسائل کمک می‌کند و به اندازه کافی در مسائل سیاسی و اجتماعی تنش و حاشیه داریم و در اینجا تا جایی که می‌شود تنش ایجاد نکنیم مگر اضطراری در پاسخ‌گویی باشد. می‌گفتند درباره برخی مسائل موضع‌گیری شود می‌گفتم نه لازم نیست و بالاخره نظرات مختلف ابراز می‌شود و نیازی نیست ما وارد شویم.
در بخش دیگری از نشست علی رمضانی آماری از نمایشگاه کتاب ارائه کرد و به برخی از سوالات درباره مکان نمایشگاه پاسخ داد.
در بخش پایانی نشست احمدوند درباره تخصیص کاغذ به ناشران گفت: بنا بر پیگیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستور رئیس جمهور و با همکاری معاون اول ریاست جمهوری ارز مورد نیاز برای ثبت و سفارش واردات کاغذ اختصاص پیدا کرد و فرایند واردات کاغذ آغاز شده که به محض دریافت کاغذ در اختیار ناشران قرار خواهد گرفت. در یکی از پرونده‌هایی که در دادگستری پیگیر بودیم توانستیم بخشی از کاغذ را دریافت کنیم. کار تخصیص آن هفته آینده آغاز خواهد شد. تخصیص‌ها به صورت شفاف اعلام خواهد شد که به هر ناشر چه میزان تخصیص دادیم و چرا تخصیص داده شده و یا اگر داده نشده دلیلش را اعلام خواهیم کرد. بر اساس تاریخ ثبت سفارش ناشران و کتاب‌هایی که برای چاپ معرفی کردند، درخواستشان بررسی شده، برخی واجد شرایط بودند و کاغذ دریافت کردند. به صورت شفاف میزان کاغذهای مصرفی اعلام خواهد شد.
او در پاسخ به سوال روزهای طلایی درباره سازوکارهای تخصیص کاغذ و جدول منتشرشده از ناشرانی که کاغذ دریافت کرده بودند، توضیح داد: اعضای کمیته تخصیص کاغذ تغییر پیدا کردند و مسئولیتش با آقای رمضانی است و با حضور مدیران معاونت فرهنگی تصمیم‌گیری می‌شود و تخصیص بر اساس تاریخ ثبت سفارش ناشران و موضوعات موکد قانون برای حمایت است. در قانون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موضوعاتی ذکر شد که وزارت ارشاد باید از آن‌ها برای تولید آثار و کتاب‌ها حمایت کند، طبیعتا تخصیص کاغذ به حوزه‌های مورد حمایت مصرح در قانون اختصاص یافته و وظیفه ما این است به آن چیزی که قانون برای ما مکلف کرده، کاغذ بدهیم و از آن‌ها حمایت کنیم. طبیعتا با این رویکرد کمیته تخصیص کارش را آغاز کرده و کاغذها تخصیص یافته است.
احمدوند درباره تخصیص کاغذ در دوره‌های قبل نیز گفت: خب جدولی که اعلام شد قطعی و نهایی نیست و رسیدن به آمار واقعی هم دچار ابهام است. مشغول بررسی ابعاد واقعه کاغذهای تخصیص داده‌شده و افرادی که کاغذ دریافت کردند، هستیم. بازرسی ارشاد وارد ماجرا شده است و نتیجه بررسی و پیگیری‌ها اعلام خواهد شد که کاغذهای به صورت قانونی تخصیص داده شده و یا احیانا تخلفاتی صورت گرفته که از مجاری قانونی پیگیری می‌شود.
او گفت: کیفیت کتاب و ناشری که مطرح می‌کند و موضوع مورد توجه از جمله مواردی است که در تخصیص کاغذ توجه می‌شود البته همان ناشران کپی‌کار و کسانی که بازار را آشفته می‌کنند، بلدند جنجالی درست کنند که به ما کاغذ ندادند و دچار مشکلاتی هستیم و درخواست‌های ما را ترتیب اثر نمی‌دهند. این حرف‌ها زده می‌شود.
در پایان علی رمضانی درباره تخصیص کاغذ به ناشران نیز گفت: در جلسه تخصیص کاغذ موضوع و عنوان و حجم فعالیت واقعی ناشر و تیراژ اعلامی و مطابقت با بازار و شمارش کتاب‌ها توسط ناشران مورد توجه است. در این دوره جمله «این کاغذ حمایتی منتشر شده است» باید در شناسنامه کتاب وجود داشته باشد که یک نشانه برای مردم و رسانه است. این از مواردی بود که به شدت سخت‌گیری شد تا ناشران این جمله را درج کنند.
او خاطرنشان کرد: عنوان، موضوع و سابقه ناشر، اینکه رفته به سمت پرفروش‌ها و یا تولید اولیه می‌کند، بررسی می‌شود. بالاخره در سابقه ناشران و گرفتن کاغذ و میزان پاسخ‌گویی برای شمارش و نحوه قیمت‌گذاری‌شان مورد بررسی قرار می‌گیرد که این ناشر به تعدادی که کاغذ گرفته توانسته شمارش تحویل دهد یا نه؟ شاخص عددی‌ای داریم که ناشران باید بیش از ۸۰ درصد کاغذی را که دریافت کرده‌اند، شمارش بدهند.
انتهای پیام
